موضوع: "اعیاد مذهبی"
غدیر در قرآن
✍ شیعه و سنّے، روایت ڪردهاند ڪه پس از نصبِ علیّ بن ابیطالب به امامت، در غدیرِخم، این آیه نازل شد:↶
الْیَوْمَ یَئِسَ الَّذِینَ ڪَفَرُوا مِنْ دِینِڪُم،ْ فَلاٰ تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْنِ، الْیَوْمَ أَڪْمَلْتُ لَڪُمْ دِینَڪُمْ، وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْڪُمْ نِعْمَتِے، وَ رَضِیتُ لَڪُمُ الْإِسْلاٰمَ دِیناً.
? امروز، ڪافران از نابودے و زوالِ دین شما مأیوس شدند؛ پس، از آنان نترسید و از من بترسید.
? امروز دینتان را براے شما ڪامل ڪردم،
? و نعمتِ خود را بر شما تمام نمودم،
? و اسلام را به عنوان «دین» برایتان برگزیدم.
?سوره مائده، آیه ۳?
☟دقّت ڪنیم.☟
? در این آیه، براے این روزِ مهم (یعنی روز غدیر)، چهار ویژگیِ مهم بیان شده:↶
1. روز یأسِ ڪافران.
2. روز اڪمالِ دین.
3. روز اتمامِ نعمتِ الهے بر مردم.
4. روزے ڪه اسلام به عنوان «دین» و یک مذهبِ ڪامل، مورد پسند و رضایتِ خدا قرار گرفته.
☝️ اگر وقایع و روزهایِ مهمّ تاریخ اسلام رو بررسے ڪنیم?، هیچ روز مهمّے، حتّے روز بعثت، روز هجرت، روز فتح مڪّه، حجّةالوداع و… این چهار تا ویژگے رو با هم ندارند.??
روز بعثت? اوّلین روز شروع رسالت پیامبر اڪرم است، پس دین ڪامل نیست.❌
روز هجرت? روز حملهے ڪفّار به خانه پیامبر است، پس روز یأس ڪفّار نیست.❌
حجّةالوداع? تنها حجّ مردم ڪامل شد، نه همهے دینِ مردم.❌
و…
?️امّا در غدیرخم?️
1. یأسِ ڪفّار? بعد از اونهمه تهمت، جنگ و سوءِ قصد بر ضدّ پیامبر، تنها امیدِ ڪفّار به مرگ پیامبر (ص) بود، و فڪر میڪردند با رحلت پیامبر، ڪار اسلام تمومه. امّا با نصب علیّ بن ابیطالب به جانشینے، همهے ڪفّار مأیوس و ناامید شدند.?✅
2. ڪمالِ دین? اگر مقرّرات و قوانین ڪاملے وضع بشه، امّا براے امّت و جامعه، رهبرے معصوم و ڪامل تعیین نشه، مقرّرات ناقص میمونه. پس با نصبِ امام بعنوان مجریِ دین، دین ڪامل شد.✅
3. اتمامِ نعمت? قرآن بزرگ ترین نعمت رو، نعمتِ هدایت و رهبرے معرّفے میڪنه. پس با نصبِ علیّ بن ابیطالب به جانشینے، این نعمت تمام میشه و جامعه بدون رهبر نمیمونه.✅↶
☝️ اگر پیامبر اڪرم (ص) از دنیا میرفت⚰، و مردم رو بدون سرپرست رها میڪرد، ڪارے ڪرده بود ڪه یک چوپان نسبت به گلهے خودش نمیڪرد.????
4. رضایتِ خداوند? وقتے قانونِ ڪامل، و مجریِ عادل، به هم گره بخورند، معلومه ڪه رضایت خدا هم حاصل میشه.✅?
? فقط در روز غدیر، همهے این چهار ویژگیِ مهمّ با هم اتّفاق افتاد، و به همین دلیل در روایات اهلبیت (علیهم السلام) گفتند ڪه بزرگترین عید، عید غدیر است.???
عرفه هنگامه ی بخشش و بازگشت و استجابت دعا است.
آنگاه که حضرت آدم از جوار خداوند بیرون رانده شده بود، چهل بامداد بر فراز کوی صفا در حال گریه و زاری بود که جبرئیل فرشته الهی بر او وارد شد و به او گفت به درگاه خدا توبه کن و به سوی او بازگرد.
(سوره بقره آیه 37)
آدم (ع) تا غروب عرفه دستش رو به آسمان بلند بود و اشك می ريخت … تا بخشيده شد.
عرفه در قاموس خود نیایش و راز و نیاز آدم ابوالبشر، ابراهیم خلیل الله، پیامبر رحمت و مهربانی حضرت محمد (ص) را جای داده است.
زائرین بیت الله الحرام در روز نهم ذی الحجه در صحرای عرفات توقف کرده و به دعا و نیایش می پردازند.
در حقیقت عرفه روز آغاز مناسک حج است که توسط جبرئیل به حضرت ابراهیم آموزش داده شد و آن هنگام که از او پرسید آموختی ؟
ابراهیم علیه السلام پاسخ داد:
"عرفت ؛ شناختم (آموختم) ” و از این رو نام عرفه را بر این روز نهادند.
خداوندا تو را تسبیح می گویم
جز تو خدایی نیست، بد كردم و به خود ظلم نمودم
به گناه خود اعتراف می كنم،
تو مرا ببخش كه تو بخشنده مهربانی
اما آنچه باعث اهمیت دو صد چندان این روز شده است دعایی است که از امام حسین علیه السلام در این روز روایت شده و با نام دعای عرفه معروف است.
دعای عرفه در بردارنده عالیترین آموزههای عرفانی و عقیدتی است که گفتهاند آن حضرت همراه با گروهی از خاندان و یارانش در بیرون خیمهها آن را خوانده است.
دعای امام حسین(ع) در روز عرفه
آورده اند که در این روز خدا به حاجیان در عرفات، زائران حسین علیه السلام در کربلا و هر جا که دستی به سوی او بلند شده باشد و دلی شکسته باشد نظر می کند و دعای آنها را برآورده می سازد.
خدایا ما را از نااميدان قرار مده، و از رحمتت با دست خالى مگذار، و از آنچه از فضلت اميدواريم مبتلاى به حرمان مكن، و از رحمتت محروممان منما، و از افزونى آنچه از عطايت آرزو داريم نااميد مساز، و ناكام باز مگردان، و از درگاهت مران، اى بخشنده ترين بخشندگان، و كريم ترين كريمان، يقين كنان به درگاهت رو نموديم.
امام صادق علیه السلام فرمودند:
اگر ماه مبارك رمضان بر كسى گذشت
و او آمرزيده نشد
تا ماه رمضان سال بعد،
به آمرزش او اميدى نيست!
مگر آنكه روز #عـرفـه را درک كند.
الهی امروز آمده ام و پرنده ی دلم را به صحرای عرفات روانه کردم و همراه حاجیان و به امید نگاه رئوفانه ی امیر عرفات دل بستم
و میدانم که مهدی زهرا در عرفات میان حاجیان است و دعای جدش را میخواند
و چقدر دلم لک زده برای کربلا
امام حسینی که همه هستی اش را بعد از دعای عرفه روانه ی صحرای کربلا می کند…
امام حسینی که روز عاشورا تمام هستی اش را برای معبودش قربانی کرد
خدایا گوسفندان فقط نمادند من برای تو نفسم را قربانی میکنم…
یا قَتیل الْعَبَرات
?منبع: اصول کافی
✍️روز عرفه روز دعا و نیایش است و اگر چه روزه آن روز مستحب است، لیکن اگر روزه گرفتن آن روز موجب ضعف شود، آن گونه که انسان نتواند دعاهای این روز را بخواند، خواندن دعا بر روزه گرفتن مقدم است.(۱)
نقش نیایش در وصول به رحمت بیکران الهی، با بیان امام صادق(ع) که فرمود: «الدُّعاء کهف الإجابه کما أنّ السّحاب کهف المطر» (۲) به خوبی روشن است. طبق این بیان نورانی همان طور که ابر، قرارگاه باران است، دعا نیز قرارگاه اجابت است. به بیان دیگر، اجابت در درون دعاست، همانطور که باران در نهاد ابر تعبیه شده است، بنابراین، چنانچه کسی با حسن ظن و خالصانه و عارفانه و به نحو عام دعا کند، خدا هم اجابت خواهد کرد.
بخش مهمّی از پیروزی انبیای بزرگ(ع) نیز به برکت دعا بوده است؛ زیرا تظاهرات و عملیات، بخش «جسمانی» پیروزی را تشکیل میدهد ولی دعا و نیایش «روح» ظفر است؛ چنانکه امام علیبن موسیالرضا(ع) همواره به اطرافیان خویش میفرمود: بر شما باد به سلاح پیامبران: «علیکم بسلاح الأنبیاء» آنگاه در پاسخ اینکه سلاح آنان چه بود؟ میفرمود: دعا. (۳)
دعا تنها چیزی است که خدا آن را به انسان تملیک کرده است. انسان جز دعا و تضرع در پیشگاه خداوند مالک چیزی نیست: «یا سریع الرضا اغفر لمن لا یملک إلّا الدّعاء» (۴) از این رو در برابر دشمن درون، سلاحی جز ناله ندارد: «و سلاحه البکاء» (۵) دشمن بیرون را میتوان با سلاح سبک و سنگین از پا درآورد ولی شیطان و دشمن سرسخت درون را تنها با اشک در برابر خدا میتوان رام کرد. بنابراین، کسی که اهل ناله نیست، مسلح نیست و اگر کسی مسلح نباشد پیروز نخواهد شد؛ زیرا انسان تا زمانی که خود را میبیند، خدا را نمیبیند و به درگاه او تضرّع و اظهار عجز نمیکند، وقتی ننالد در نبرد با اهریمن درون و بیرون شکست میخورد.
گرچه همه حالات زندگی برای نیایش مناسب است ولی دوران پربار حج و حضور در مواقف آن، شکوه بیشتری برای دعا و تأثیر فراوانتری برای نیایش به درگاه پروردگار جهان دارد و چون دعا از ضمیر صاف، مورد قبول است و احرام و آهنگ کعبه آزاد و پاک، در تصفیه ضمیر تأثیر به سزایی دارد، نیایش در حج و دعا در مواقف آن بهترین اثرها را به همراه خواهد داشت. از این رو برای هر برنامه از مناسک حج. دستور ویژهای در مورد نیایش داده شده است و عمده آن دعای عرفه در صحرای عرفات و همراه توده مردم گرد آمده از سراسر جهان و عُشاق مشعر و مشتاقان کوی مناست.
روایات فراوانی درباره اعمال روز عرفه و هنگام وقوف در عرفات، به ویژه کیفیت دعا در آن موقف نقل شده که بخشی از آنها در خصوص دعاهای آن روز، مانند دعای عرفه امام حسین و دعای امام سجّاد(ع) است و بخشی نیز در اهتمام و ترغیب به دعا کردن به دیگران است، به گونهای که برخی شاگردان اهل بیت عصمت و طهارت(ع) همه همّ خود را در آن سرزمین که دعاها در آن مستجاب است، صرف دعا برای غیر میکردند.
علیبن ابراهیم در این باره از پدرش نقل کرده که گفت: عبدالله بن جندب را در عرفات دیدم که زمانی طولانی دست به سوی آسمان بلند کرده، سیلاب اشک از گونههایش بر زمین سرازیر بود، به گونهای که من شخص دیگری را اینچنین در حال مناجات ندیدم. هنگامی که مردم از عرفات عازم مشعر بودند به او گفتم: کسی را بهتر از تو در حال نیایش ندیدم.
عبدالله گفت: به خدا سوگند در آن حال فقط برادرانم را دعا میکردم؛ زیرا از امام کاظم(ع) شنیدم که فرمود: کسی که به دور از چشم برادر (ایمانی)اش در حق وی دعا کند از جانب عرش ندا داده میشود که صدهزا برابر آنچه برای او خواستی نصیب تو خواهد شد:
«من دعا لأخیه بظهر الغیب نودی من العرش: ولک مأه ألف ضعف مثله». پس شایسته نبود که من صدهزار برابر دعای مستجاب را به خاطر یک دعا که برآورد شدنش معلوم نیست واگذارم. (۶) مشابه این نقل، درباره دیگر صحابه نیز روایت شده است. (۷)
?پی نوشت:
۱- بحار، ۹۴/۱۲۳ ـ ۱۲۴
۲- کافی، ۲/۴۷۱
۳- کافی، ۲/۴۷۱
۴- مفاتیح الجنان، دعای کمیل
۵- مفاتیح الجنان، دعای کمیل
۶- کافی، ۲/۵۰۸ و ۴/۴۶۵
۷- کافی، ۴/۴۶۵ ـ ۴۶۶
آخرین نظرات